Museoari buruz
Eraikina
Guggenheim Bilbao Museoa Frank Gehry arkitekto estatubatuarrak egina da eta XX. mendeko arkitektura abangoardistenaren adibide bikaina da. 24.000 m2-ko azalera du, eta horietatik 11.000 erakusketa-espaziora bideratuta daude. Eraikina mugarri arkitektoniko bat da, bere konfigurazio ausartagatik eta diseinu berritzaileagatik, eta bertan erakusten den arterako hondoko oihal erakargarri bat osatzen du.
Oro har, Gehryren diseinuak egitura eskultoriko eta ikusgarria sortzen du, Bilbo eta inguruko hiri-bilbean erabat integratua.
Kanpoaldea
Museoa pasealeku eta plaza erakargarriz inguratuta dago urbanizazio berriko eremu batean, iragan industriala gaindituta. Plaza eta Museoko sarrera nagusia Iparragirre kalea inguratzen du, Bilbo diagonalki zeharkatzen duen bide nagusietako bat, hirigunea Museoko ateraino bertara hedatuz. Plazara iritsitakoan, bisitaria eskailera-maila handi bat jaitsita sartzen da atarira. Ezohiko baliabidea da, eta, kasu honetan, zuzen konpontzen ditu Nerbioi itsasadarraren eta hiriaren mailaren arteko kota-aldea. Hala ere, egitura ikusgarri batek ez du inguruko eraikinen altuera gainditzen. Eraikinaren zatirik garaiena, lore metaliko formako argizulo handi batez koroatua dago, Atrioa estaltzen duena, eraikinaren ezaugarririk bereizgarrienetako bat.
Museoaren kanpoaldeak, bere perimetroa osorik zeharkatu daitekeenak, hainbat konfigurazio ditu ikuspegi ezberdinetatik eta erakusketa artistikorako ere balio du, Louise Bourgeois, Eduardo Chillida, Yves Klein, Jeff Koons edo Fujiko Nakaya bezalako sortzaileen piezak hartuz. Eraikina dagoen lursaila Salbeko zubiak zeharkatzen du muturretako batean, eta 2007tik Daniel Bureni Museoak enkargatutako eskultura-esku-hartzearen euskarri da, Arcos Rojas/Arku Gorriak izenburupean. Zubiaren azpitik, 104. aretoa iragaiten da, zutaberik gabeko galeria erraldoi bat, Richard Serraren Denboraren materia eskultura instalatzen duena, eta, bere muturrean, dorre batekin topo egiten duena, zubi erraldoia besarkatzen duen eta, modu eraginkorrean, eraikinean integratzen duen diseinu arkitektonikoaren erremate eskultoriko bat.
Barrualdea
Banatzaile gisa erabiltzen den atondora iritsitakoan, bisitaria Atriora sartzen da, Museoaren benetako bihotza eta Frank Gehryren diseinu arkitektonikoaren bereizgarrietako bat. Bolumen kurboak dituen espazio garden handi bat da, eraikinaren barrualdea eta kanpoaldea beirazko errezel-horma handien eta sabai-leiho zenital handi baten bidez lotzen dituena. Museoaren hiru mailak erdiko Atrio honen inguruan antolatzen dira, eta pasabide lerromakurren, titaniozko eta kristalezko igogailuen eta eskailera-dorreen bidez lotzen dira. Atrioa, erakusketa gune bezala ere funtzionatzen duena, Museoak dituen 20 galeriak antolatzen dituen ardatz bezala balio du, batzuk, itxura klasikoagokoak eta lerro ortogonalekoak eta beste batzuk, bolumetria organiko eta irregularragokoak. Bolumen eta perspektiben jokoari esker, ordea, bisitaria ez da batere gainezka sentitzen.
Aretoen aniztasun horrek erakutsi du moldakortasun handia duela komisario eta diseinatzaileen esku adituetan, eta giro egokia aurkitu dute, bai formatu handiko eta bitarteko garaikideetako obren aurkezpenetarako, bai izaera lasaiagoko edo intimoagoko erakusketetarako.
Eraikuntza
Guggenheim Bilbao Museoa 1993ko urritik 1997ko urrira bitartean eraiki zen, eta aukeratutako kokalekuak, portu eta industria erabilerako kai zahar baten bihurgune batean, Nerbioi itsasadarra hirirako berreskuratzea eta kultura eta aisialdirako berrurbanizatzea ekarri zuen.
Gehryk proiektatutako forma lerromakurren konplexutasun matematikoaren ondorioz, honek, hasiera batean industria aeroespazialean erabilitako software aurreratu bat erabiltzea erabaki zuen, CATIA, bere kontzeptua egiturara zintzo eramateko eta bere eraikuntza errazteko. Eraikinaren kanpoaldeko azalerako, arkitektoak titanioa aukeratu zuen, beste material batzuk baztertu eta bere estudioaren kanpoaldean zeuden lagin batzuetan bere portaera egiaztatu ondoren. Titaniozko 33.000 xafla oso finen akaberak, efektu zimurtsu eta organiko bat lortzen du, non, nagusi den atmosferaren arabera, materialaren tonalitate aldaketak gehitzen zaizkion. Eraikinean erabilitako beste bi materialak, kareharria eta beira, ezin hobeto harmonizatzen dira, inpaktu bisual handiko diseinu arkitektonikoa lortuz, gaur egun hiriaren benetako ikono bihurtua mundu osoan.
Frank Gehry
Frank Gehry munduko arkitektorik garrantzitsuenetakotzat eta eragin handienetakotzat hartzen da, eta nazioartean ospetsua da bere arkitektura pertsonalagatik, forma eta material berriak txertatzen baititu eta bereziki sentikorra baita bere ingurunearekin. Guggenheim Bilbao Museoa bere lanik ezagunenetako bat da.
Gehryk arkitektura arloko sari entzutetsuenak jaso ditu, Pritzker saria (1989an eman zioten) edo Japoniar sari inperiala (1992an eman zioten), besteak beste. Gaur egun, Gehry Partners LLP estudioa Los Angelesen dago eta Gehryk mundu osoko bezeroentzako proiektuak diseinatzen eta zuzentzen jarraitzen du.